Bijwerkingen hormoonzalf: wat je moet weten voordat je begint met smeren
Hormoonzalf wordt veel voorgeschreven bij hardnekkige huidaandoeningen zoals eczeem, psoriasis en andere ontstekingsziekten van de huid. De werking is snel en krachtig, maar helaas zijn er ook risico’s aan verbonden. De bijwerking van hormoonzalf kan variëren van milde huidirritatie tot ernstige huidverdunning, vooral bij langdurig of onjuist gebruik. In dit blog lees je wat hormoonzalven precies doen, welke bijwerkingen vaak voorkomen, wanneer extra voorzichtigheid geboden is én wat je zelf kunt doen om je huid veilig te verzorgen. Ook bespreken we een bewezen alternatief zónder hormonen, voor wie liever een mildere aanpak kiest.
TIP: Zoek je een alternatief voor hormoonzalven zonder bijwerkingen? Gebruik dan Edula® zalf >>
Wat is hormoonzalf precies?
Topische corticosteroïden werden ongeveer 50 jaar geleden in de geneeskunde geïntroduceerd. Ze vormen een belangrijke mijlpaal in de dermatologische therapie.(1) Hormoonzalf bevat corticosteroïden: synthetische stoffen die lijken op het lichaamseigen hormoon cortisol. Dit hormoon wordt in de bijnieren aangemaakt en remt ontstekingsreacties in het lichaam. In zalfvorm werken corticosteroïden vooral plaatselijk op de huid.
Er zijn verschillende klassen hormoonzalven:
-
Klasse 1: zwak
-
Klasse 2: matig sterk
-
Klasse 3: sterk
-
Klasse 4: zeer sterk
Hoe sterker de zalf, hoe krachtiger de werking — maar ook hoe groter het risico op bijwerkingen.
KORTOM:
Hormoonzalf is een medicinale zalf met corticosteroïden die ontstekingen remt en veel wordt gebruikt bij huidaandoeningen zoals eczeem en psoriasis.
Hoe werkt hormoonzalf?
Hormoonzalf werkt door de ontstekingsreactie in de huid te onderdrukken. Dit gebeurt via de werkzame stof corticosteroïden, die de activiteit van het immuunsysteem op de aangedane plek tijdelijk verminderen. Hierdoor nemen klachten zoals roodheid, jeuk, zwelling en schilfering vaak binnen enkele dagen af. Daarnaast remt hormoonzalf de versnelde celdeling van de huid, wat belangrijk is bij aandoeningen zoals psoriasis. Hoewel de symptomen zichtbaar verbeteren, pakt de zalf de onderliggende oorzaak niet aan. Daarom is het belangrijk om hormoonzalf gecontroleerd te gebruiken en het smeren niet abrupt te stoppen.
KORTOM:
Hormoonzalf remt ontstekingen en celdeling, waardoor huidklachten snel afnemen — maar zonder de oorzaak te genezen.
Veelvoorkomende bijwerking van hormoonzalf
Hoewel hormoonzalf effectief is, zijn er duidelijke bijwerkingen, vooral bij langdurig of onjuist gebruik. Hieronder zetten we de belangrijkste op een rij.
1. Dunner wordende huid (huidatrofie)
De meest bekende bijwerking. De huid verliest stevigheid, wordt kwetsbaarder en herstelt minder snel.
2. Striae en verwijde bloedvaatjes
Langdurig gebruik kan striemen veroorzaken, vooral op plekken waar de huid al dun is, zoals in de lichaamsplooien of het gezicht. Ook ontstaan er soms zichtbare rode adertjes (couperose).
3. Acné en periorale dermatitis
In het gezicht kunnen puistjes of uitslag rond de mond ontstaan. Vooral bij gebruik van sterke zalven in het gelaat is dit risico aanwezig.
4. Verkleuring van de huid
Sommige gebruikers krijgen last van lichtere of juist donkere pigmentvlekken op de smeerplekken.
5. Verslavingsreactie van de huid
Bij langdurig gebruik kan de huid ‘verslaafd’ raken aan de zalf. Stop je plotseling, dan kan een rebound-effect optreden: jeuk, roodheid en ontsteking keren hevig terug.
KORTOM:
Hormoonzalf kan bijwerkingen veroorzaken zoals dunner wordende huid, striemen, puistjes en pigmentveranderingen, vooral bij langdurig of verkeerd gebruik.
Systemische bijwerking hormoonzalf: wanneer wordt het écht zorgelijk?
In zeldzame gevallen worden hormonen via de huid opgenomen in het bloed. Dit gebeurt vooral bij gebruik van klasse 3 en 4 zalven op grote huidoppervlakken. Mogelijke gevolgen:
-
Remming van de eigen cortisolproductie
-
Verminderde afweer
-
Botontkalking bij langdurig gebruik
Kinderen lopen meer risico vanwege hun kleinere lichaamsoppervlak en dunnere huid. Daarom krijgen zij meestal een lagere dosering of een lichtere klasse.
Wat als hormoonzalf niet goed werkt?
Als je ondanks twee weken smeren geen verbetering ziet, is het verstandig je arts te raadplegen. Mogelijk heb je een andere behandeling nodig of zijn er complicaties, zoals een bacteriële infectie.
Bel ook je arts bij:
-
Toename van de klachten
-
Ontstaan van striemen of puistjes
-
Aanhoudende jeuk of branderig gevoel
-
Problemen met afbouwen
Hoe kun je bijwerking van hormoonzalf beperken?
-
Smeer alleen op aangedane plekken.
-
Gebruik de juiste klasse, in overleg met je arts.
-
Bouw langzaam af zodra je verbetering merkt.
-
Gebruik een vette crème of zalf ter ondersteuning.
-
Smeer niet vaker dan voorgeschreven.
Op gevoelige plekken zoals het gezicht, de oogleden of huidplooien is het verstandig een lichtere hormoonzalf te gebruiken of over te stappen op een alternatief.
Is er een alternatief zonder bijwerking van hormoonzalf?
Veel mensen zoeken naar een huidvriendelijk alternatief zonder hormonen, zeker bij langdurige klachten of terugkerende huidproblemen. Een mild maar effectief alternatief is Edula® zalf.
Deze zalf bevat onder andere Calendula oertinctuur en Rosae aetheroleum, en wordt al meer dan 35 jaar ingezet bij:
-
Eczeem
-
Psoriasis
-
Rode, gevoelige of jeukende huid
-
Littekens of droge plekjes
Edula® zalf is vrij van hormonen en kan veilig langdurig gebruikt worden, ook op het gezicht of bij kinderen. Het ondersteunt de huid bij herstel en verzachting, zonder het risico op verslaving of huidverdunning.
Deze vette verzorgende zalf ondersteunt het natuurlijke herstelproces van de huid en vermindert roodheid, irritatie en onzuiverheden, zonder de huid dunner te maken. De zalf is bovendien vrij van parabenen, hormonen en cortisonen. Edula® zalf is veilig, effectief en bovendien geschikt voor dagelijks gebruik. De zalf is ook ideaal om te gebruiken na een hormoonkuur.
Edula® zalf heeft zich al meer dan 35 jaar bewezen in de professionele huidverzorging als een kwalitatief hoogwaardig product met echte resultaten. De zalf is zowel voedend als hydraterend en het vormt tegelijkertijd een beschermlaagje die de huid beschermt.
Dit zijn alle voordelen van Edula® zalf op een rij:
- Vochtvasthoudende en wond-helende zalf
- Geschikt voor het hele gezin vanaf 0 jaar
- Vermindert jeuk, pijn en roodheid
- Voorkomt ontstekingen
- Geschikt voor elk huidtype
- 35+ jaar bewezen effectief
Wil je weten hoe Edula® zalf jouw huid kan helpen? Ontdek het zelf en geef je huid de rust die het verdient!
Gebruik
Breng een dun laagje Edula® zalf aan op de huid. Doe dit 2 á 3 maal per dag. Breng de zalf bij voorkeur ’s avonds voor het slapen gaan dun aan op de huid en laat het inwerken.
Probeer Edula® zalf vandaag nog en ervaar direct de effectieve werking >>
Bijwerking hormoonzalf, lees ook:
Soorten puisten: dit moet je weten (en zo behandel je ze goed)